Juliana en haar wankele monarchie

Juliana en Bernhard zijn spoorloos verdwenen, dat moet de pers schoorvoetend constateren op de dag na het huwelijk in 1937. Tot de grote teleurstelling van de prinses blijft hun locatie niet lang geheim. Het stel bevindt zich in een luxe hotel in Polen. Daar zijn ze omringd door vrienden en leeftijdsgenoten. De huwelijksreis is geen romantisch samenzijn, maar dompelt Juliana onder in de wereld van bon vivant Bernhard. Overdag skiën en jagen, ’s avonds dansen en muziek maken, dat is het leven van de nieuwe prins.

De eigenaresse van het Poolse hotel, Marta Eggerth, herinnert zich dat ze veel gelachen hebben. Prins Bernhard omschrijft ze als ronduit “fun” en ook Juliana, die misschien in eerste instantie een verlegen indruk maakt, komt helemaal los. Midden in de nacht verwisselt ze samen met Bernhard alle skischoenen voor de deuren van de hotelkamers. Een ondeugende streek die resulteert in grote paniek de volgende ochtend.

Koningin Wilhelmina is minder enthousiast over de huwelijksreis van het paar. Zelf heeft ze twee wittebroodswekenmet Hendrik doorgebracht in paleis het Loo. Juliana en Bernhard reizen twee maanden lang naar de meest luxe locaties: van Polen tot Monte Carlo, van Boedapest tot Parijs. Hun avontuur staat in schril contrast met het begin van Wilhelmina’s huwelijk.

Na hun huwelijksreis betrekt het pasgetrouwde stel paleis Soestdijk: het toneel voor de rest hun huwelijk. Er is een zwembad, een sportzaal, een huisbioscoop en een personenlift. Toch staat het bekend als een eenvoudig paleis, een echt familiehuis. Juliana is er dol op. Het is landelijk, ver van het hectische Den Haag. Oud-minister Pieter Beelaerts van Blokland komt er vaak: “Juliana zei altijd: het is een huis, en daar moet je gewoon kunnen leven.”

Dat is wat Juliana graag wil: ‘gewoon’ leven als een ‘gewone’ vrouw en moeder, zuinig en sober. Ze weigert bijvoorbeeld iets weg te gooien dat gerepareerd kan worden en wil geen exclusieve spullen die ‘gewone’ mensen ook niet kunnen kopen. Als het aan haar ligt, blijft paleis Soestdijk ver verwijderd van glamour en luxe. Er is één probleem: ze is getrouwd met een Duitse prins, die liever niet zo gewoon is.

De idyllische familiefilmpjes die Bernhard maakt, bevestigen het beeld van een gewoon huishouden. We zien een gelukkig gezin met veel huisdieren, verjaardagspartijtjes en picknicks. Maar de films geven een vertekend beeld. Achter de deuren spelen zich vele affaires af. Niet alleen de liefdesescapades van Bernhard, maar ook de Lockheed-affaire en de kwestie rond Greet Hofmans.

Greet Hofmans verschijnt in 1948 op verzoek van prins Bernhard op paleis Soestdijk. Hij hoopt dat ze prinses Marijke kan genezen van haar oogafwijking. Juliana twijfelt in eerste instantie, maar als ze Hofmans eenmaal ontmoet, klikt het meteen. In tegenstelling tot zijn echtgenote ergert Bernhard zich al snel aan de gebedsgenezeres. Vooral als er een kleine hechte cirkel ontstaat aan het Hof met volgelingen van Hofmans.

De veranderde houding van Bernhard blijft niet onopgemerkt. Greet Hofmans beweert tegen Juliana dat hun dochter Marijke nog steeds niet genezen is, omdat Bernhard te ongelovig is. Andersom verwijt Bernhard haar weer dat ze zijn huwelijk saboteert. De hofhouding raakt ook verdeeld: één groep ageert net als de prins tegen de Hofmans-kliek rondom Juliana, het andere deel staat achter de koningin en beklaagt zich over het gedrag en de buitenechtelijke escapades van Bernhard.

Volgens de nieuwe biografie wil Juliana in de jaren vijftig tot twee keer toe scheiden van Bernhard. Bernhard wil dat voorkomen en hij vraagt de regering om hulp. “Ik ben naar de minister-president toegegaan en heb hem alles verteld.” Een echtscheiding kan de monarchie ernstig aan het wankelen brengen, zo vreest ook minister-president Willem Drees.

Nog voor Drees actie onderneemt, stapt Bernhard naar de pers. Hij laat doorschemeren dat voor Juliana een plaats is geregeld in een psychiatrische inrichting. Hier weet Drees op dat moment niets vanaf. Om verdere escalatie te voorkomen, dwingt Drees haar om alle banden met Greet Hofmans te verbreken. De missie slaagt. Juliana blijft koningin en breekt niet formeel met Bernhard, maar ze is zwaar aangeslagen en afgesneden van al haar dierbare contacten. Haar huwelijk is voorgoed verstoord.