Ton Sijbrands, damlegende

'Buitenaards, een levende legende, de vijfde Beatle, de Johan Cruyff van het dammen.' Het zijn benamingen voor Ton Sijbrands, toegekend door vriend en vijand. Het spel heeft hem alles gegeven, roem, vreugde, angst en spijt. Zijn grootste prestatie is ongetwijfeld de wereldtitel die hij in 1972, midden in de Koude Oorlog, van de Russen afpakte. In 1973 behield hij de titel in een legendarische en zeer conflictueuze tweekamp tegen de Sovjet-Rus Andreiko. De grote rivaliteit tussen de twee eindigde dramatisch voor beide dammers. Sijbrands stopte met dammen vanwege de grote spanningen, die het op zo'n hoog niveau met zich meebrengt. Hij schrijft boeken en wekelijkse artikelen over dammen en is nog steeds houder van het wereldrecord blind simultaan-dammen dat hij meermalen verbeterde.

In 2009 maakte Kees Brouwer voor HolandDoc een protret van Sijbrands. De dammer wordt gevolgd bij bezoeken aan het Italiaanse Livorno, waar hij in 1967 en '68 Europees Kampioen is geworden; aan Etera Kaplan, de weduwe van Sovjet grootmeester Vladimir Kaplan in de VS; aan dammer Alexander Mogilyansky in Philadelphia; het graf van de vermoorde oud-wereldkampioen dammern Andris Andreiko in Riga; en tijdens een emotionele ontmoeting met Lubis Andreiko, de weduwe van Andris Andreiko, in het Congresgebouw in Den Haag.

In de documentaire komt aan de orde: zijn talent voor het dammen; de winst op vijftienjarige leeftijd op de Russische grootmeester Tsjegolev; het gerucht dat Nederland een speciaal programma had opgezet om de hegemonie van de Russische dammers te breken; Sijbrands eerste Wereldtitel in 1972, ondanks de combine die Russische spelers tegen hem hadden gevormd; de tweekamp tussen Andris Andreiko en Sijbrands in 1973, die werd gewonnen door Sijbrands; de moord op Andreiko in 1976; het boek dat hij heeft geschreven over Andreiko; zijn plezier in het schrijven; Sijbrands come-back vijftien jaar na de tweekamp tegen Andreiko; de tweekamp Tussen Sijbrands en Alexei Tsjizjov in 1990 die werd gewonnen door Tsjizjov; het project waarvoor hij zijn meest gedenkwaardige partijen in boekvorm wil vastleggen.