Stem eens op een vrouw!

Actie
“Stem eens op een vrouw. Of is politiek alleen een mannenzaak?” luidt een affiche in 1977. De sceptische vraag is terecht. Voor de verkiezingen van 1972 zitten er slechts vijftien vrouwen in de Kamer, daar moet wat aan gedaan worden vindt de Nederlandse Vereniging voor Vrouwenbelangen.

Het aantal vrouwen op de lijsten is schrikbarend laag en groeit niet, daarnaast is het aantal vrouwen in de regering zelfs achteruit gegaan. Daarom wordt er een actie opgezet om zoveel mogelijk voorkeursstemmen op vrouwen te bewerkstelligen.

De campagne wordt al kort gevoerd voorafgaand aan de verkiezingen van 1972. Ondanks dat dit niet zoveel succes heeft, mede door de korte periode van campagne voeren, wordt dit probleem voorafgaand aan de verkiezingen van 1977 nogmaals aangepakt.

Publiciteit
De actiegroep Stem eens op een vrouw! is vastbesloten de campagne grootser aan te pakken en komt met haar actie in het NOS journaal op 31 maart 1977. PvdA-voorman Dr. A. Vondeling bekent in die uitzending bijna schuldbewust, dat hij wel eens op een vrouw heeft gestemd.

Wanneer een actievoerster wordt geïnterviewd en aandacht vraagt voor het tekort aan vrouwen, vraagt de mannelijke verslaggever of dat niet gewoon aan de vrouwen ligt. Voor het Nederlandse publiek is het in ieder geval nog niet vanzelfsprekend dat vrouwen evengoed deel kunnen nemen aan de politiek.

Eerste vrouwelijke lijsttrekker
Naast de campagne Stem eens op een vrouw!, speelt in dit jaar ook voor het eerst een vrouwelijke lijsttrekker op nationaal niveau mee. Ria Beckers van de Politieke Partij Radicalen (PPR) volgt Bas de Gaay Fortman op als voorvrouw van de partij.

De keuze voor een vrouw als lijsttrekker is opmerkelijk. In een interview met NRC in januari 1977 vertelt de PPR dat ‘reclamemensen’ hebben afgeraden om een vrouw als lijsttrekker te nemen. Dat zou stemmen kosten, omdat “de vrouw door de reclame altijd gebruikt wordt in de sfeer van: lief, op de achtergrond, parfum”.

Ria is Ria
Echter, de PPR vindt het een trieste zaak als een vrouwelijke lijsttrekker stemmen zou kosten alléén omdat ze een vrouw is, daarom zeggen zij als PPR ook wat dit betreft best voor te willen lopen.

De PR-man Jan Kuiper van de PPR ziet Beckers wel zitten als lijsttrekker, omdat ze een geestdriftige harde werker is. “Ria is Ria”, daarom is de PPR niet van plan haar anders “aan de man brengen” dan ze is. Wel kan de PPR de campagne Stem eens op een vrouw! goed gebruiken voor de eigen promotie.

PPR onder Beckers
Beckers, een ernstige en gedreven politica, zorgt voor een linksere koers en onder haar leiding verbreekt de PPR het bondgenootschap met de PvdA. Ze is erg rechtlijnig en houdt niet van theatraal campagne voeren, dit levert de PPR echter geen overwinning op.

Onder haar leiderschap verliest de partij vier zetels, die ze er nooit meer bij zullen krijgen. Ondanks het zetelverlies wordt Beckers door haar achterban gezien als een krachtig politica. Ze wordt tevens de eerste vrouwelijke fractievoorzitter, eerst voor de PPR en vanaf 1990 voor het nieuwgevormde GroenLinks. Fractievoorzitter blijft zij in totaal zestien jaar. 

De campagne Stem op eens op een vrouw! heeft net als Ria Beckers minder succes dan door de achterban wordt gehoopt. Toch geeft de vrouwen belangenorganisatie het niet op en ook nu wordt er nog actie gevoerd om meer vrouwen in de politiek te krijgen.