Space age

De koude oorlog in de ruimte
De Sovjet-Unie is met de lancering van de PS-1, beter bekend als de Spoetnik, in 1957 het eerste land in de ruimte. De Amerikanen lanceren een jaar later hun satelliet, de Explorer 1.

De Russen experimenteren dan al met ruimtevaartvluchten met levende wezens, zoals de hond Laika. In 1961 zijn het de Russen die als eerste succesvol een bemande satelliet met Joeri Gagarin de ruimte in sturen.  

De concurrentiestrijd om wie het eerste voet op de maan zet, zorgt voor spanning tussen de twee grootmachten. De Amerikaanse generaal Curtis Lemay oppert een oorlog in de ruimte en vindt dat de Verenigde Staten raketten met kernwapens moet bouwen. “Een natie die over bestuurbare ruimtevaartuigen en revolutionaire wapens beschikt kan de wereld in zijn macht krijgen, voor vrede of voor agressie. Wij kunnen deze strijd winnen”, aldus Lemay.

De Amerikanen winnen de race naar de maan in 1969, een escalatie blijft uit. Deze wordt voorkomen door het ruimteverdrag. In deze overeenkomst wordt onder andere vastgelegd dat hemellichamen niet mogen worden geclaimd. Ook het plaatsen van nucleaire wapens en massavernietigingswapens in de ruimte wordt verboden.

Een toekomst voor de mens in de ruimte komt met alle satellieten die dagelijks de lucht ingaan dichterbij. De Telegraaf stelt: “wat de toekomst betreft: geldt nu letterlijk the sky is the limit, de mogelijkheden zijn even onbegrensd als de hemel hoog is”.

De ruimte wordt gezien als een plaats van vooruitgang en vernieuwing. Reclames spelen hier op in: van koelkasten tot televisies. Producten moeten associaties met het heelal hebben. Geen wonder dat ook DAF een ruimte auto ontwikkelt, geschikt voor zowel de aarde als de maan. 

Futuristische mode
De futuristische toekomst en de invloed van de ruimtevaart vindt ook zijn doorwerking in de mode. Het ruimtepak met de ronde helm en de zilveren stof vormt een inspiratiebron voor modeontwerpers tijdens de jaren zestig.

Modeontwerper André Courrèges introduceert in 1964 de eerste ‘space age’-collectie met jurken in geometrische vormen en met vernieuwende materialen als pvc en plastic. Een stijl die onder jonge couturiers aanslaat. Zo ontwerpt Paco Rabanne jurken van plastic schijfjes en metalen verbindingen en volgt couturier Pierre Cardin met een collectie kleding in metallic kleuren.

De futuristische mode wordt niet door iedereen gewaardeerd. Over een space age collectie schrijft de Leeuwarder Courant in 1964: “Sommige kledingstukken waren goed draagbaar, andere zijn te extravagant zoals brede kragen van gekleurde plastic of stukjes metaal... De kragen omsluiten de hele hals waardoor de mannequins eruitzagen als misdadigers aan het schandblok en of dat niet extravagant genoeg is, bengelen er antenne-achtige draden en ballen aan.”

Design van de toekomst
Op televisie en film komt het futuristische toekomstbeeld tot uitdrukking in de populaire serie Star Trek en de film 2001: A Space Odyssey. In deze film zweeft een Hilton hotel door de ruimte, een idee dat eind jaren vijftig door de hotelketen al was geopperd.

Het hotel is ingericht met futuristische meubels en is volgens maker Kubrick een goed voorbeeld van de inrichting van de toekomst. De rode ‘Djinn’ stoel is dan ook razend populair.

Het Hilton hotel in het heelal wordt in de jaren negentig nogmaals aangehaald door directeur Peter George: “Binnenkort zullen hotels in de ruimte mogelijk zijn, Hilton wil daar de eerste zijn”. In 2009 komt erfgenaam Steve Hilton hier toch op terug en stelt dat het idee van een Hilton hotel in het heelal vast symbolisch bedoeld was.

Hoewel de eerste commerciële vluchten naar de ruimte inmiddels hebben plaatsgevonden, is het heelal voor het gewone volk momenteel niet zo tastbaar als voorspeld in de jaren zestig. Een ritje naar de maan kost nog altijd zo’n veertig miljoen dollar.