Groeten uit Renesse

Harde muziek, drank, meisjes met uitdagende shorts en in het openbaar vrijende stelletjes; het is wennen voor de traditionele boerengemeenschap. Met een apart jongens- en meisjesveld op de camping wordt in het begin nog geprobeerd enige orde in de chaos te scheppen, maar de jeugd weet ’s nachts met zaklampen de andere sekse trefzeker te vinden. Voor veel Nederlanders liggen hier onvergetelijke herinneringen aan een eerste vakantieliefde, eindeloze avonden in de disco, katterig en zwetend wakker worden op het strand. Ondertussen proberen de bewoners het tij enigszins te keren; Renesse zou minder een trefpunt voor de jeugd en weer meer een familiebadplaats moeten worden. 

Een film over de jongerencultuur en toerisme in Zeeland, waar veel Rotterdamse jongeren 's zomers naartoe gingen. Deze documentaire werd uiteindelijk niet uitgezonden vanwege zogenaamd losbandig gedrag: om die reden een mijlpaal en keerpunt van de Nederlandse televisie!”

Niet uitgezonden wegens losbandig gedrag? Een keerpunt van de Nederlandse televisie? Bij het lezen van dit soort teksten gaat het hart van de historicus natuurlijk sneller kloppen. Vandaar dat we in de zomer natuurlijk naar de film op zoek zijn gegaan. Via het Stadsarchief Rotterdam krijgen we ‘Het Proces Renesse’ uiteindelijk voor ogen. Aan de hand van bijzondere en ongedwongen beelden toont de film de transformatie van het dorpje Renesse tot toeristische badplaats.

De maker van ‘Het Proces Renesse’ is Jan Schaper (1921-2008). Zijn belangrijkste films zijn de stadsportretten ‘Vlaardingen Koerst op Morgen’ (1955), ‘Rotterdam, Stad Zonder Hart’ (1966) en ‘Schiedam Kiest Voor Het Water’ (1967). Dit drieluik toont de samenhang tussen stad, rivier en haven.

In ‘Het Proces Renesse’ krijgen we de jaren zestig jeugd te zien die in Renesse plezier maakt en met elkaar flirt en dolt op het strand. De verteller in de film zegt: “Het eiland maakt de jeugd overmoedig. De wind en de zon, de zilte geur van het water. Dit alles roept in hen spanningen op. Het maakt dat ze zich gelukkig gaan voelen en verleidt hen om dwaze dingen te gaan doen zodat menig meisje tussen 15 en 18 hier in één zomer volwassen wordt.” Voor de NCRV een reden de film niet uit te zenden.  

Na de watersnoodramp van 1953 wordt Zeeland versterkt met de Deltawerken, hoewel niet alle dammen en dijken onderdeel zijn van het Deltaplan. De dammen zorgen er ook voor dat Zeeland beter ontsloten kan worden en toegankelijker voor het toerisme. Daarvoor is het vaak uren wachten bij de veerboot. Aan een eeuwenlang isolement komt een einde.

Renesse, dat op Schouwen-Duiveland ligt, is ontsloten door de Brouwersdam, de Pijlerdam, de Zeelandbrug, de Philipsdam en de Grevelingendam. De ontsluiting van de eilanden was niet minder dan een wereldschokkende gebeurtenis.

In een krantenartikel wordt de opening van de Grevelingendam op 1 april 1965 dan ook gememoreerd met de afsluitende zin: ‘We hebben, menen we, toen we schreven, dat de openstelling van de Grevelingendam dé gebeurtenis van het jaar zal zijn in het binnenlandse toerisme.  

Kenmerkten de jaren ’50 zich door de schaarste en armoede van de wederopbouw, in de jaren ’60 zorgen de diverse loongolven ervoor dat het sappelen voorbij is. De consumptie stijgt en mensen krijgen meer vrije tijd. Ook krijgen meer mensen de beschikking over een auto dus de mobiliteit neemt toe. Gezinnen trekken erop uit en ook jongeren gaan met de brommer naar de camping.

Katwijk, de Veluwe, de Wadden en Valkenburg zijn populaire bestemmingen. Het is in die tijd ondenkbaar dat jongens en meisjes samen op kamp of op het kampeerterrein staan. Ook in de jeugdherbergen zijn er aparte meisjes-en jongenszalen.

Vooral in Renesse krijgt de jeugd een slechte naam. Al in 1964 belegeren nozems een strandtent en zorgen 's nachts voor onrust. Het leidt zelfs tot een tijdelijk kampeerverbod voor jongeren, maar al snel springen nieuwe campings in het ontstane gat. Ze mogen dan druk zijn; aan jongeren valt ook flink te verdienen.

=