Wapendroppings in Noord-Holland

“Jeanne’s zuster is gestorven” of “De aap heeft rode haren”. Geheimzinnige codes die via Radio Oranje in de laatste oorlogsmaanden wapendroppings in bezet Nederland aankondigen. Een geheime operatie van het Bureau Bijzondere Opdrachten en de Special Operation Executive van de Britse geheime dienst.

Alleen al in Noord-Holland zijn er vanaf september 1944 negen droppingsvelden met codenamen als Mandrill, Sally en Laloe, waar 34 geslaagde missies worden uitgevoerd met zeker 154 ton wapens, brandbommen, springstof en landmijnen. Deze wapens maar ook medicijnen, sigaretten en fietsbanden zijn bestemd voor het gewapend verzet in West-Friesland, de Zaanstreek en Amsterdam.

Centrum van de Noord-Hollandse droppingsactiviteiten is de Zomerdijk in Spanbroek. Bijna alle bewoners van deze dijk zijn diep betrokken bij het verzet: onderduikers, knokploegen, illegale drukpersen en vanaf september 1944 ook het afwerpterrein Mandrill. Hil Schipper, de commandant van alle Noord-Hollandse afwerpterreinen (de CAT), heeft hier zijn hoofdkwartier.

In Andere Tijden vier betrokkenen bij de wapendroppings. Tieners toen nog, het verzet ingerold via oudere familieleden of buren. Iets Veerman, koerierster van verzetsgroep Sally: “Je was jong en je deed het gewoon. Dat was je opdracht”. Veel informatie krijgen ze niet, vertelt Joop Hoebe: “Dan kon je het ook nooit verraden als je werd opgepakt.” Ze vertellen in de uitzending over hun illegale werk, de spanning rond de nachtelijke droppings, het vervoer van de wapens en de risico’s. Hoebe: “Ik ben nooit bang geweest omdat ik een zeker vertrouwen had in degene die mijn Schepper is.”

Maar gevaarlijk is hun werk zeker. Op het bezit van wapens staat tijdens de oorlog de doodstraf. Piet Schipper, het neefje van de CAT, vertelt geëmotioneerd over het gevaar dat de Zomerdijk loopt als in februari 1945 geheim agent Hans wordt opgepakt en gemarteld. Maar Hans slaat niet door: “Hij wist alles. Dat zijn de echte helden, de mensen aan wie wij ons leven te danken hebben.”

Regie: Femke Veltman
Research: Carolien Brugsma 

Uitzending: di 20 okt 2015, 21.20 uur, NPO 2.