Met ons alles goed

Rien en Gerhard Kuyck wonen van 1924 tot 1930 in Batavia. Hij is directeur van Radio Holland, en pioniert met moderne communicatiemiddelen. Zij is echtgenote en zorgt voor de kinderen. Het gezin raakt in de ban van de film; Gerhard maakt amateur-opnames die worden opgestuurd met de wekelijkse brieven van Rien aan haar ouders in Den Haag. Een handige manier om het thuisfront in Nederland zoveel mogelijk deelgenoot te maken van hun leven ver van huis, in een tijd dat een brief er drie weken over doet, een telefoongesprek nog een zeldzaam wonder is en sms, twitter en skype totaal ondenkbaar.

In het begin richt de camera zich alleen op het gezin met kleine kinderen, allengs wordt het Indische leven in beeld gebracht. Voorzichtig in de verte schuurt het ongemak van de koloniale samenleving. Inlanders die niet altijd gehoorzaam zijn en communistische relletjes die mede dankzij de zendmast die Gerhard Kuyck op het hoofdbureau van politie plaatst bedwongen kunnen worden.

Natuurlijk bestaan er meer familiefilms en natuurlijk zijn er ook andere gezinnen waar brieven van bewaard zijn gebleven , maar wat deze Andere Tijden uitzending bijzonder maakt is dat echt alle 322 brieven die Rien Kuyck met ijzeren wekelijkse regelmaat naar haar ouders in Den Haag stuurde in de periode 1924 - 1930 teruggevonden zijn en dat ze zo prachtig aansluiten bij de films die haar man Wouter Gerhard in Indië maakte. Net nu het gerenommeerde Kodak surseance van betaling heeft aangevraagd, gaat Andere Tijden terug naar betoverend celluloid van lang geleden. 

Op zichzelf al is het hoogst zeldzaam om een volledige correspondentie onder ogen te krijgen, waarin de hartslag van het koloniale leven zo mooi doorklinkt, maar in combinatie met de films gaat een wereld open. Het beeldmateriaal verrast door de scherpe en cinematografische blik. Beter gefilmd dan het materiaal van de meeste amateur-films en bovendien op een manier die het particuliere overstijgt terwijl de beelden intiem en persoonlijk zijn. En door die brieven gingen die beelden plotseling echt leven. Want de cinematografische ontdekkingen van Wouter Kuyck worden op de voet gevolgd en becommentarieerd door zijn echtgenote.

De correspondentie heeft een extra dimensie omdat het ook gaat over het contact met het thuisfront en hoe dat wordt beïnvloed door de ontdekking van de mogelijkheden om met film te communiceren, de komst van de radio (waar echtgenoot Gerhard bij betrokken is), telefoon en de vliegverbinding. Letterlijk vanaf het moment dat de camera voor het eerst ter hand wordt genomen in 1927 tot en met de terugreis naar Nederland in 1930. 

Deze uitzending is een bewerking van de langere documentaire “Met ons alles goed”, die in samenwerking met het VPRO radioprogramma OVT en het KITLV is gemaakt. De film werd in 2008 op de Pasar Malam in Den Haag gepresenteerd tijdens “De week van de Indische brieven”. Met de film werd aandacht gevraagd voor het belang van brieven voor historisch onderzoek, zoals die van Rien Kuyck. Het leverde schenkingen van een dertigtal particuliere briefcollecties op. Ook de brieven van Rien Kuyck worden sindsdien door het KITLV bewaard.

Bij Walburgpers verscheen in de reeks van de Indische Bibliotheek een boek en DVD van “Met ons alles goed”.  

Regie en samenstelling: Erik Willems
Tekst: Erik Willems

Uitzending: zo 29 jan 2012, 21.15 uur, Nederland 2.