20 maart 2019
De Nacht van Wiegel
De Nacht van Wiegel
Het is bijna half twee in de nacht als VVD-coryfee Hans Wiegel op woensdag 19 mei 1999 zijn beroemde “tegen” in de Eerste Kamer uitspreekt. Wiegel blokkeert daarmee de invoering van het correctief referendum - het kroonjuweel van coalitiegenoot D66 - en laat zo het tweede Paarse kabinet struikelen.
Het broeit dan al enige tijd in de Senaat omdat vijf leden van de VVD fractie – onder wie Wiegel- in aanloop naar de stemming grote principiële bezwaren hebben geuit tegen de invoering van de volksraadpleging. D66-leider Thom de Graaf dreigt met een kabinetscrisis als niet alle VVD senatoren - in lijn met het regeerakkoord - vóór zullen stemmen. Tijdens het 16 uur durende debat wordt de druk op deze “bende van 5” verder opgevoerd. Door premier Kok maar ook door de VVD-partijtop, die een kabinetscrisis en nieuwe verkiezingen wil voorkomen.
De ontknoping van deze politieke thriller wordt vanaf middernacht live door de NOS uitgezonden: ruim 400.000 televisiekijkers blijven ervoor op. Iedere stem telt en de inzet is hoog: het voortbestaan van Paars II. Uiteindelijk blijkt tijdens de hoofdelijke stemming dat vier dissidente senatoren toch onder de druk bezwijken en vóór stemmen. Als tot slot de naam van Hans Wiegel wordt opgeroepen is de spanning te snijden. Zou ook hij uiteindelijk omgaan? Maar dan klinkt zijn onverbiddelijke “tegen.” Het referendum kan – voorlopig - de prullenmand in en een paar uur later moet premier Kok het ontslag aanbieden van zijn tweede paarse kabinet.
Op de avond van de Provinciale Statenverkiezingen, die ook aan de basis staan van een nieuwe Eerste Kamer, kijkt Hans Wiegel samen met een aantal andere hoofdrolspelers terug op deze historische nacht in de Eerste Kamer. Was tijdens de Nacht van Wiegel sprake van een onverantwoordelijke eenmansactie, of was het juist te prijzen dat Wiegel zijn eigen principes als volksvertegenwoordiger boven het kabinetsbelang liet wegen?
Uitzending: Woensdag 20 maart rond 21.20 uur op NPO 2.
Vragen?
Heeft u vragen, ideeën of opmerkingen?
Neem dan contact op met de redactie: