Viering Driekoningen in Brabant

Driekoningen ontstond in de vierde eeuw in het oosters christendom en was oorspronkelijk bedoeld om de verschijning van de vleesgeworden zoon van God op aarde te vieren De Latijns-chistelijke kerk vierde de geboorte van Jezus echter op 25 december. Sindsdien wordt op Driekoningen alleen de aanbidding der wijzen herdacht, waarmee de bekendmaking van Christus aan de wereld wordt gevierd. Driekoningen wordt zowel door protestanten als katholieken gevierd. Willem Barentsz vierde het tijdens de overwintering op Nova Zembla.

Nederland

Kinderen lopen de avond voor Driekoningen in groepjes van drie verkleed met een kroon langs de deuren; een van hen heeft een zwart gemaakt gezicht. Ze dragen lampionnen en zingen liederen, waaronder het klassieke Driekongenlied:

Drie koooningen, drie koooningen, geef mij nen nieuwen hoed. Mijnen ouwen is verslee-eeten, mijn moeder mag 't nie wee-eeten. Mijn vader heeft het geld, op de toonbank neergeteld. Oorspronkelijk luidt de laatste zin "op de rooster geteld". Op de rooster tellen betekent hier: geen geld hebben of geen kunnen bijhouden. Deze versie wordt in Vlaanderen nog altijd gezongen. Als beloning voor het zingen krijgen de kinderen snoep of geld.

In huis werd Driekoningen met eten, drank en gezang gevierd, Jan Steen heeft dit geschilderd. Bekend is het Koningsbrood of koningentaart die men bakt: er wordt een bruine boon of muntstuk in verstopt en degene die hem vindt is die dag "koning(in)". Ook kende men de koningsbrief. Men kon in een ton papiertjes grabbelen en degene die de koningsbrief trok, werd door iedereen getrakteerd en was de baas. Bij kerken of in het kerkportaal werd rond Driekoningen een toneelstuk opgevoerd met Maria, Jozef, het kindje Jezus, de ezel, de os, Herodes en de Drie Wijzen. In protestantse gebieden gebeurde dit ook binnen in de kerk.

Vlaanderen

Vlaanderen kent ook het driekoningenzingen, net zoals Nederland. Een andere veel voorkomende traditie is het bakken van een taart waarin een bruine boon verborgen zit. Degene die het stuk met de boon vindt, krijgt een kroontje als "koning" van de dag.