De stormramp in Borculo 1925

In de namiddag en vroege avond van 10 augustus 1925 trok een legendarisch noodweer van zuidwest naar noordoost over Brabant, via Nijmegen en de Achterhoek naar Twente en uiteindelijk Duitsland. In Brabant werden de dorpen/buurtschappen Zeeland, Graspeel, Langenboom, Trent, Oventje en Escharen (praktisch) verwoest door één van de tornado's die op deze dag gezien werden.

Het buiencomplex, dat hoogstwaarschijnlijk een supercell bevatte, trok een schadespoor van soms enkele kilometers breed langs Grave, deels over Heumen en Malden, Millingen a/d Rijn, Dijk bij Didam, Doetinchem, Ruurlo, Borculo en Neede en zo verder noordoostwaarts.

Volgens ooggetuigenverslagen vanuit meerdere plaatsen was er duidelijk sprake van een tornado. De avondeditie van Het Vaderland schreef een dag na de ramp: 'Het hevige noodweer heeft gisteravond de buurtschap Dijk nabij Didam eveneens ernstig geteisterd. De bewoners van deze buurtschap zagen plotseling een hooge grijze zuil, welke steeds nader kwam, en welke op haar weg alles meesleurde. Niet minder dan elf woningen werden vernield. Een man en een vrouw werden tientallen meters weggeslingerd.'

De avondeditie van de NRC schreef, ook op 11 augustus 1925: 'Gisteravond heeft zich in de omgeving van Didam een noodweer ontlast, zooals zelden in ons land is voorgekomen. Tegen halfzeven kwam de bui uit het Zuiden aanzetten. Een hevig onweer, gepaard met een slagregen, was de inleiding. Daarna kwam een stevige wind opzetten, die allengs in kracht toenam. Plotseling bemerkten de verschrikte bewoners van Didam, dat van de Zuidzijde, van den kant van de Babbericher Allee, een hoos kwam aanzetten, een wervelwind, die met geweldige kracht alles wat hij op zijn weg tegenkwam, in het rond smeet.'

Wat zich tegen de klok van 19 uur op 10 augustus 1925 in Borculo precies heeft afgespeeld is nog altijd een punt van discussie. Mogelijk was het een tornado met een diameter van een à twee kilometer, maar misschien ook een macroburst: een grote hoeveelheid (door verdamping van neerslag afgekoelde) lucht die met een noodvaart naar beneden stort en zich aan de grond manifesteert als exceptioneel zware windstoten.

In Borculo bevindt zich nog altijd een Stormrampmuseum, met veel foto's en andere documentatie over deze rampdag. Het nabijgelegen Neede werd op 1 juni 1927, nog geen twee jaar later, getroffen door een vermoedelijk nog krachtiger tornado. De omvang van het schadespoor was echter veel beperkter, zowel in de lengte als in de breedte.

In Langenboom is ter herinnering aan de stormramp een Tornadotuin ingericht, een wervelwind-spiraal van haagbeuken.