De Haagse multiculturele markt

Markt in het hart van de stad
Tot 1938 is de markt te vinden in het hart van de stad: op de Prinsegracht. De locatie is ideaal voor de arme arbeiders die in de zijstraatjes van de markt wonen. Maar ook rijkere Haagse bewoners en internationale diplomaten bezoeken de markt graag. Vooral de boekenmarkt is bij de laatste groep erg in trek.

Rond 1900 wordt de markt te druk: de bevolking neemt toe en het drukke autoverkeer rond de markt maakt de stad chaotisch. De gemeente wijst als nieuwe plaats voor de markt de Herman Costerstraat aan, een gebied tussen de Schilderwijk en Transvaal.

De verhuizing valt in eerste instantie niet goed bij de marktkoopmannen: de plek is te ver van het centrum en ze vrezen voor het einde van de markt. Onderhandelingen woeden voort over alternatieve plaatsen als het Oranjeplein of het Spui, maar geen van deze plaatsen blijkt geschikt.

De markt verhuist in 1938 definitief naar de Herman Costerstraat. De opening wordt drukbezocht, maar de markt komt in de weken die volgen langzaam op gang. De marktkooplui klagen over teruglopende inkomsten en het gebrek aan sfeer, maar het geklaag blijkt ongegrond. De nieuwe locatie is een succes: de inkomsten lopen op, de markt is overdekt en verlicht en ook de gezellige sfeer is snel terug.

Opbloei na de oorlog
Markten zijn een stuk minder populair in de jaren na de oorlog, in 1945 zijn er nog maar 171 markten in Nederland. Enkele Joodse handelaren keren na de Tweede Wereldoorlog niet meer terug naar de markt en de koopkracht is flink gedaald in Nederland. Gedurende de jaren zestig en zeventig bloeit de markt weer op tot zo’n 600 markten in Nederland.

Vooral de Haagse rommelmarkt doet het goed tijdens deze jaren. Alles wat de Hagenaars bij het grofvuil zetten wordt door de marktkoopmannen ‘s nachts opgepikt en op de markt verkocht. Van antieke bankstellen tot nostalgische prenten: er is van alles te vinden op de markt.

Miscommunicatie op de markt
Den Haag is vanwege de aanwezigheid van veel ambassades van oudsher al een multiculturele mix. Dit leidt in 1980 tot een diplomatieke rel wanneer de financieel attaché van de ambassade van Kameroen, mevrouw M. Obam, in een vechtpartij belandt op de markt. Mevrouw Obam wil een eerder aangekochte bos bloemen terugbrengen, maar dit weigert de bloemenman.

Mevrouw Obam raakt in een gevecht met de bloemenman en wordt na afloop door omstanders aangewezen als de schuldige van de onrust. Het lukt de Franssprekende dame niet om zich in het Nederlands te verdedigen en de politie neemt haar mee naar het bureau.

Eenmaal daar komt de politie erachter dat mevrouw Obam de hoogste diplomatieke status bezit en wordt direct vrijgesproken. De 25 gulden voor haar bloemen krijgt ze terug. De ambassade van Kameroen overweegt een aanklacht tegen de Haagse politie, maar het loopt af met een sisser.

De markt is niet meer van ons
Miscommunicatie komt niet alleen met de buitenlandse diplomaten voor. De Schilderswijk wordt in de jaren negentig een overwegend allochtone wijk en daarmee wordt ook de Haagse markt gekleurder. Met argusogen bekijken oude marktkoopmannen de komst van meer en meer textielkramen. Een marktkoopman stelt in 1995: “De meeste standwerkers zijn geen échte. Het zijn gewone marktkooplui. Ze hebben geen humor meer. En dat is toch het leukste aan een markt.”

De verbouwing
De markt wordt desalniettemin drukbezocht en is rond de eeuwwisseling dan ook hoog toe aan modernisering. De bestrating is aan vernieuwing toe en de marktkooplui willen opslagruimten voor hun koopwaar en een overkapping. In 2014 begint de gemeente Den Haag aan de verbouwing van de Haagse markt: een project dat ruim twintig maanden zal duren.

Tijdens de verbouwing worden enkele kraampjes verplaatst, maar de meeste blijven open. Het resultaat is de moeite waard. Als Rutte de markt heropent in 2015 zegt hij dan ook tegen omroep West: “de kwaliteit van de producten is goed. De vis is de beste van de wereld, groente en fruit het beste van Europa en de Turkse pizza’s zijn de lekkerste van Nederland en Turkije.”