Daklozenkrant - Een stem op straat

Het interview met de recent overleden paus Franciscus is zonder twijfel de grootste primeur uit de geschiedenis in het 30-jarig bestaan van Straatnieuws. Verkoper Marc Nijholt mag de kerkvorst interviewen in Vaticaanstad: ”De belangrijkste vraag die ik hem stelde was wat hij vroeger wilde worden en zijn verrassende antwoord was: slager. Dit was wereldnieuws in Argentinië.”

Marc Nijholt laat de rozenkrans zien die hij van de paus heeft gekregen. 'Wij hadden ook een cadeau voor hem meegenomen’, vervolgt hij. ‘Een mooi ingepakte kaars in de vorm van de Utrechtse Domtoren, maar die kaars was bij het landen uit m’n tas geschoven en ik ben ‘m in het vliegtuig vergeteDaar baal ik nog altijd van en ik voel me nog steeds schuldig over.’ De huidige hoofdredacteur van de daklozenkrant Frank Dries : 'Het interview is in zeker 40 straatkranten over de hele wereld verschenen in een oplage van meer dan 2 miljoen misschien wel 3 miljoen.’

Halverwege de jaren 90 zwerven veel dak en thuislozen mensen op straat. Een deel van hen is verslaafd aan drugs of drank en om hun verslaving te kunnen bekostigen bedelen of stelen ze. Het pas geopende winkelcentrum Hoog Catharijne is dag en nacht open. Dat werkt als een magneet op daklozen uit binnen- en zelfs buitenland. Hun situatie is uitzichtloos.

Constand de Jonge en Sylvia van Woudenberg trekken zich de situatie van de daklozen aan. Ze werken samen in de dagopvang voor daklozen in Utrecht. Een plek waar mensen overdag even bij kunnen komen, een kopje koffie kunnen drinken en wat kunnen eten.  Als het huis vijf jaar bestaat brengen ze een eenmalige krant uit die aandacht schenkt aan de positie van daklozen in de stad. Het krantje, Straatnieuws, is mede volgeschreven door mensen die op straat wonen en de helft van het verkoopbedrag mogen ze in eigen zak steken. “Het is een enorm succes, zegt Constand de Jonge. “We hebben drie keer kranten bij moeten drukken en uiteindelijk zijn er 30.000 verkocht.” Het succes zorgt ervoor dat de krant voortaan iedere maand mag verschijnen. Verantwoordelijk voor de inhoud is Sylvia van Woudenberg:

Elke maandag hadden we een schrijvers middag waar daklozen hun verhalen, gedichten, recepten of tekeningen kunnen inleveren. Op archiefbeeld zien we de dakloze ‘ome Kees’ z’n verhaal aan Sylvia dicteren. ’Ik ben analfabeet’, zegt hij ‘Ik geef mijn woorden aan Sylvia en dan schrijft zij het op voor me op.’ Sylvia noteert: mijn hond is m’n alles. Voor m’n hond leef ik.

Steeds meer dak en thuislozen gaan Straatnieuws verkopen en de zaken gaan goed.

Marc Nijholt: 'Ik stond voor de Hema, hield de deur voor de mensen open, verkocht kranten en kreeg dan vaak een fooitje.' Oprichter Constand de Jonge: 'Ik zag dat de daklozen er beter uitzagen en ook rustiger werden want ze hoefden niet achter hun geld aan te jagen. Ik schat dat veel verkopers wel een paar honderd gulden per maand konden verdienen. En daar ging het ons om. We wilden dat daklozen structuur, eigenwaarde en geld kregen.'

Straatnieuws bestaat niet meer. De krant heet nu de St. Maarten en inhoudelijk wordt er over meer dan alleen over dakloosheid geschreven. Frank Dries: 'Onze hele maatschappij is veranderd. Onder de verkopers zijn steeds meer mensen met een migratie achtergrond en die worden net als overal in de samenleving  buitengesloten. Zij moeten extra hun best te doen om contact te maken. De taal te leren en de omgangsvormen te leren. Maar het uitgangspunt is nog altijd hetzelfde. Nog altijd helpen we mensen om zichtzelf te helpen.'