Duitsers democratie leren

De oorlog was in 1945 net voorbij, het Duitse leger verslagen en het land lag in puin. Ook Burgsteinfurt had veel schade. Materieel, maar zeker ook moreel. Net als alle Duitsers moesten de inwoners ineens overschakelen van een fascistische dictatuur naar een democratie. In Bergsteinfurt ging het volgens de Engelsen, onder wiens controle dit deel van Duitsland viel, moeilijker dan verwacht. De bewoners van het dorp lachten volgens hen enkel met hun mond, niet met hun ogen. Het liefst werkten ze de Engelsen tegen. Door de tegenwerking die de Engelsen in het Bergsteinfurt ervaarden, gaven zij het dorp de bijnaam 'The village of hate'.

En dat is precies de reden waarom de Engelsen wilden dat de bewoners van Burgsteinfurt naar de bioscoop gingen. Niet om te ontspannen, niet om bij te komen van de oorlog, maar om keihard geconfronteerd te worden met de gruwelijkheden en wandaden van het naziregime. Wandaden verricht uit naam van het Duitse volk, dus ook uit naam van de bewoners van Burgsteinfurt.

De democratische propaganda van de geallieerde werd Duitsers aangeboden via hetzelfde propaganda-kanaal dat ze al kenden uit de nazi-jaren: film. Tussen 1945-1952 voorzag het Brits-Amerikaanse bioscoopjournaal "Welt im Film" het Duitse publiek van nieuws over politiek, cultuur en het dagelijks leven in naoorlogs Duitsland. In dezelfde periode gaven de militaire overheden in de westerse zones de opdracht om bijna honderd educatieve propagandafilms te maken.

Berlijn was één van de vele Duitse steden waar de CIA na de oorlog actief werd. Het voornaamste doel van deze Duitse filialen: het opsporen en arresteren van Duitse nazi-functionarissen en het organiseren van de hereducatie. De 92-jarige Peter Sichel, destijds hoofd van de CIA in Berlijn, kijkt terug op de landelijke educatie-campagne. 

Regie: Reinier van den Hout
Research: Hasan Evrengün, Mirjam Gulmans

Uitzending: di 3 feb 2015, 21.20 uur, NPO2.