Frits Thors en de prinsesjes

Hij is vooral bekend als de "grand old man" van het NOS Journaal in de jaren zestig, maar hij is toch het grootste deel van zijn loopbaan radioreporter geweest: Frits Thors, negentig jaar inmiddels, de man met het bronzen stemgeluid en de verzorgde dictie die zijn woorden een summum aan geloofwaardigheid meegaf. Kort na de oorlog was Frits Thors verbonden aan Radio Herrijzend Nederland, de in het bevrijde zuiden ontstane radio-omroep die even op weg leek om in de plaats van het vooroorlogs zuilenstelsel te komen.

Frits Thors had als hobby smalfilmen. Halverwege de jaren '30 had Thors een Bell & Howell-camera gekocht. In de oorlog had hij via veel omwegen een aantal filmpjes op de kop getikt en die zorgvuldig bewaard tot de bevrijding. Thors ging al weer filmen tijdens het laatste oorlogsjaar, op Dolle Dinsdag en de Hongerwinter. Hij filmde de bevrijding in Hilversum en Baarn, de intocht van de Canadese en Britse militairen, de arrestatie van NSB'ers, de bevrijdingsfeesten in 't Gooi.
Maar hij nam zijn camera ook mee als hij voor Herrijzend Nederland op pad ging. Menigmaal hield hij dan in de ene hand de radiomicrofoon en in de andere de kleine, handige camera. En zo kon hij dan werk en liefhebberij combineren. Aan die periode danken we een paar memorabele filmbeelden. Frits Thors was in 1945 namelijk getuige van de terugkeer van het koninklijk gezin in het hart van Nederland. Per vliegtuig kwam prinses Juliana met haar dochtertjes Beatrix, Irene en Margriet aan op vliegveld Teuge bij Apeldoorn. Prins Bernhard, die vanuit die buurt in die dagen de Binnenlandse Strijdkrachten commandeerde, haalde ze op, terwijl Thors camera en microfoon in de aanslag hield.

In de periode die daarop volgde was Thors regelmatig te gast op Paleis Soestdijk. Vanwege een kinderfeestje voor de prinsesjes met alle kinderen uit de omliggende gemeentes, of omdat Montgomery op bezoek kwam. Bij de paleispoort zei Thors dat hij van Radio Herrijzend Nederland was en dan gingen de paleishekken vanzelf voor hem open. 'Zo, bent u daar weer, meneer Thors', zei Juliana dan. Er was geen RVD, er waren geen lakeien, er liep hooguit een enkele militair rond.
De prinsessen werden gewoon bij hun voornaam genoemd, Trix, Ireentje en Pietie, zoals Margriet toen werd genoemd. Over een interview met Beatrix hoefde je geen uren te onderhandelen - Maartje van Weegen zou er jaloers op zijn. Hoewel: vlak na aankomst van de prinsessen probeerde de schrijver Piet Bakker, bekend van Ciske de Rat, de prinsessen op Paleis Soestdijk te verleiden tot een welkomswoord. Maar die hadden daar op dat moment weinig zin in. Met Beatrix voorop - die haar weerzin tegen microfoons toen al niet onder stoelen of banken stak - lieten de prinsessen Bakker figuurlijk alle hoeken van de paleiskamer zien: ze zeurden om een Candy, liepen weg om te gaan spelen of beantwoorden iedere vraag met een tegenvraag. Bakker moest zo ongeveer op zijn knieen gaan liggen voor een paar zinnige woorden. En juist toen ook was Thors met zijn camera in de buurt. De opnames van Thors waren zonder geluid, maar de opnames van de pogingen van Bakker zijn ook bewaard gebleven. Ook die waren in Andere Tijden te horen.

De ruim 50 jaar oude films van Thors zijn nu geconserveerd. De gehele film van bijna vijftig minuten werd op zondag 7 mei vertoond in het Omroepmuseum.

Tekst en reportage: Paul Ruigrok