Andere Tijden Sport - Frans Derks: het broekje past nog

Scheidsrechter Frans Derks: het broekje past nog steeds

In de gouden jaren van het Nederlandse voetbal is Frans Derks tussen grootheden als Willem van Hanegem en Johan Cruijff een opvallende verschijning. De scheidsrechter met het strakste broekje van de Eredivisie. Zondag is hij te zien bij Andere Tijden Sport, 20 januari 22:00 uur op NPO 1. 

Volgens vriend en vijand is Frans Derks een uitstekend arbiter. Hij is populair bij voetballers en trainers. Maar door zijn lange haren, zijn korte broekjes, zijn ongezouten meningen en zijn eigengereide gedrag is hij dan weer niet geliefd bij de bobo's van de KNVB. “En dat heeft me een WK gekost,” zegt Derks in Andere Tijden Sport.

Geboren in Vaals in Limburg voetbalt hij zelf aanvankelijk in Breda bij JEKA: Jeugdig Enthousiasme Kan Alles. Tijdens een wedstrijd van zijn team is er alleen opeens geen scheidsrechter. “Dat doe ik wel,” zegt Derks desgevraagd. “En dat beviel me wel. Ik had gevoel om een wedstrijd te leiden.” Zonder opleiding begint hij aan een jarenlange loopbaan als scheidsrechter. “Ik heb nooit een cursus gehad. Ik heb gewoon gedaan wat ik voelde dat ik moest doen.”

De kunst van het fluiten
Derks is een vertegenwoordiger van het tijdperk eind jaren zestig, waarin het traditionele gezag ter discussie staat. Met die mentaliteit staat hij op het veld: “Arbitreren is een leuke hobby. Je moet het zelf ook leuk vinden. Maar je moet geen politieagentje spelen, zoals veel mensen denken. Nee, gewoon het spel leiden.” Hij houdt er ook niet van om gele of rode kaarten uit te delen. “In 23 jaar heb ik in totaal veertien gele kaarten gegeven. Die geven ze nou in één wedstrijd.” Derks heeft juist een enorme hekel aan die kaarten: “Ze pasten niet in mijn broekje. Meestal liet ik ze in de kamer liggen.”

Zo is Derks niet bepaald een toonbeeld van gezag, maar een rebel. Tijdens de Maagdenhuisbezetting van 1969 in Amsterdam doet hij zelfs enkele dagen mee. Willibrord Frequin is in die tijd verslaggever. “Hij ging gewoon naar binnen toe. Hij wilde erbij zijn, erbij horen, weten wat er allemaal gebeurt.” De tekst van de protestliederen kent Derks nu nog uit zijn hoofd: “Daar komt de justitie, daar komt de politie. Met een gitaar erbij.”

Altijd 33 jaar oud

Derks is altijd 33 jaar gebleven, ook al is hij 88. Hij traint dagelijks en leidt nog altijd de jaarlijkse nieuwjaarswedstrijd bij NAC in Breda – inmiddels met meer dan zestig jaar ervaring. “Lekker laten spelen, zoals ik zelf ook altijd gespeeld heb. En nog speel. Sport is zo mooi. Je moet blij zijn dat je dat kunt doen.”

Het broekje past nog steeds.