Lekkende tenten, vluchtelingen die in een maisveld slapen naast de overvolle opvang en hevige protesten tegen de komst van tijdelijke extra opvangcentra. Niet de situatie van nu, maar van de asielcrisis in de jaren ‘90. Ook toen een hoge en groeiende instroom, vooral door de oorlog in voormalig Joegoslavië. Ook toen een grote worsteling voor iedereen een opvangplek te vinden. Andere Tijden spreekt de hoofdrolspelers die de crisis het hoofd moesten bieden en voormalig asielzoekers die hun plek probeerden te vinden.
Of de nood hoog was? ‘We hebben bij het COA even met het idee gespeeld een zwembad leeg te pompen en bedden neer te zetten. Gelukkig hoefde dat niet.’ Directeur van het COA Erry Stoové heeft er in de jaren ’90 zijn handen vol aan. Overal in het land moet het COA op zoek naar geschikte locaties voor de tijdelijke opvang van de alsmaar groeiende stroom asielzoekers. Ondernemers vragen woekerprijzen voor stacaravans, vakantiehuisjes en hotels. En als er dan een locatie gevonden is, begint het lobbywerk bij de gemeentebesturen. Minister Hedy d’Ancona, verantwoordelijk voor de opvang, rijdt op Oudejaarsdag nog naar Terneuzen om te smeken om een opvang in een hotel. Als het gemeentebestuur akkoord is, bekladden onbekenden de hele gevel met hakenkruizen en racistische leuzen. Ook volgen bedreigingen en brandstichtingen.
Politieke correctheid
De Centrumpartij van Hans Janmaat boekt progressie in de peilingen door vrijwel als enige partij de asielopvang te willen beperken. ‘Nederland is vol.’ Hedy d’Ancona: ‘Janmaat was de enige die politiek voerde over de rug van vluchtelingen, die negeerden we gewoon.’ Toch worden volgens D’Ancona zelfs in de ministerraad zorgen geuit over de groeiende instroom. ‘Er is in de ministerraad geopperd iets te doen aan gezinshereniging om de instroom wat te temperen. Dat wilde ik totaal niet en gelukkig kreeg ik steun van Hans van den Broek. Wij moesten ons gewoon houden aan de internationale verdragen.’
In de zomer van ’93 besluiten de opvangcentra zelf de deuren tijdelijk te sluiten omdat er geen plekje meer beschikbaar is. In Eindhoven slapen asielzoekers in een maisveld. De jaren daarna zal de instroom nog verder groeien. IND-er Peter van Lent organiseert met zijn collega’s pizza-avonden om de stapels aanvragen door te werken. ‘Het was echt keihard werken, we zaten allemaal vol in de overuren. De kasten puilden uit van de dossiers.’
Als er in 1996 weer fors minder asielzoekers naar Nederland komen, bezuinigt de overheid op locaties en personeel. Om bij de volgende vluchtelingengolf weer volledig achter de feiten aan te lopen.
Vragen?
Heeft u vragen, ideeën of opmerkingen?
Neem dan contact op met de redactie: