Kunst

Herman Göring, Hitler’s tweede man, stonk er met open ogen in en kocht een zeventiende-eeuwse Vermeer voor 1,65 miljoen gulden. Een week na de bevrijding bekende meestervervalser Han van Meegeren dat het schilderij van zijn hand was en niet van Vermeer. 

“Ik wilde die ochtend de melkflessen voor de melkboer aan de weg gaan zetten en als ik langs m’n privémuseum loop zie ik dat er een raam uit de sponning is gehaald.” Aan het woord is kunstenaar Henk Helmantel, bijgenaamd ‘de Rembrandt van het Noorden’. Hij vervolgt: “Ik kijk naar binnen en zie dat alles leeg is.  Ik schrok me een ongeluk en ik dacht: oei, oei. En dan gaat gelijk door je heen: waar zijn ze, en komen ze terug?”

In de nacht van 24 op 25 februari 2000 worden 37 schilderijen van fijnschilder Henk Helmantel gestolen uit zijn privémuseum in het Noord-Groningse Westeremden. Rond de eeuwwisseling is Helmantel waarschijnlijk de best verdienende schilder van Nederland. Zijn stillevens en kerkinterieurs zijn hyperrealistisch en worden verzameld door rijke liefhebbers en gekocht door grote bedrijven, zoals Philips en Heineken, die er tonnen voor neertellen.

Eind jaren veertig groeide er in Amsterdam een kring van jonge dichters die het vrije leven vierden op papier. Ze schreven energiek, associatief, zintuigelijk, en hadden lak aan rijm en vaste versvormen, want dat was allemaal dood.

Als presentator van Kunstgrepen, het allereerste televisieprogramma over kunst, weet Pierre Janssen de mensen in de jaren zestig aan de buis te kluisteren. Het programma dat wordt uitgezonden door de AVRO trekt gemiddeld twee miljoen kijkers. Met zijn lange, slungelachtige voorkomen, zijn typische stemgeluid, en zijn handgebaren, die vergeleken worden met een vlucht nerveuze zwaluwen, maakt hij kunst toegankelijk voor iedereen.

Zijn biograaf Petra Timmer, kunstenaar Klaas Gubbels en voormalig directeur van het Rijksmuseum en opvolger op televisie Henk van Os vertellen zaterdag 8 april in Andere Tijden over zijn leven en de methode Janssen. Kijk om 21.20 uur naar NPO 2.

Een ‘doldriest’ avontuur. ‘Onbezonnen’ en ‘onmogelijk’. Zo werd in 1966 de poging genoemd van de Bosschenaar Ton Frenken om een grote Jeroen Bosch tentoonstelling te organiseren in Den Bosch. Zonder enige ervaring op dit gebied, zonder een deugdelijk museumgebouw, zonder ruilobjecten. Toch kwamen schilderijen uit de hele wereld naar Den Bosch.

Wim T. Schippers groef een kuil in de tuin van kasteel Drakensteyn. Dat was kunst. Eind jaren '60 zochten Beatrix en Claus contact met de tijdgeest. Het prinselijk paar nodigde een bont gezelschap beeldend kunstenaars, schrijvers en musici bij hen thuis. Andere Tijden over de - vaak wat chaotische - koninklijke bijeenkomsten.

'Het was het slotakkoord van de jaren zestig', zegt Mulisch achteraf. Voor het Holland Festival van 1969 maakte hij samen met zes andere jonge kunstenaars een moderne opera over Che Guevara. 'Reconstructie' zorgde, nog voor de uitvoering, voor honderden boze brieven en leidde zelfs tot kamervragen. Andere Tijden over een in alle opzichten revolutionaire opera.

De musical Cyrano trekt begin jaren ‘90 volle zalen. Het Nederlandse publiek is dol enthousiast. En dan waagt Joop v.d. Ende de grote sprong; hij huurt een theater op Broadway en brengt daar de musical uit. Maar de Amerikanen blijken minder gecharmeerd van dit product van Nederlandse bodem. O.a. Joop v.d. Ende en hoofdrolspeler Bill van Dijk blikken terug op de overmoed en de naïveteit van dit Broadway-avontuur.

Vandaag is het 27 jaar geleden dat de laatste poging is gedaan tot het verwoesten van de Nachtwacht. Het schilderij van Rembrandt van Rijn, dat geschilderd is tussen 1639 en 1642, heeft al genoeg moeten verduren: van stiekeme verhuizingen tot brute vernielingen. Kijk mee naar de geschiedenis van de Nachtwacht.

‘Velen weten de prijs van iets, en de waarde van niets,’ zei toenmalig staatssecretaris van cultuur Rick van der Ploeg toen in 1998 de Victory Boogie Woogie naar Nederland kwam.