Drenthe

Persoonlijke vluchtverhalen van Joodse vluchtelingen en de kille waarheid van ambtelijke circulaires vertellen een pijnlijke geschiedenis van het Nederlandse vluchtelingenbeleid in de jaren ’30. Voor de Duitse invasie 1940 vluchten tussen de 35.000 en 50.000 Duitse Joden naar Nederland. Het merendeel probeert verder te vluchten en dat heeft de Nederlandse overheid ook het liefst. Naarmate de nood in Duitsland hoger wordt, doet Nederland de grens steeds verder dicht.

In Drenthe opereert eind 1944 de Bloedgroep Norg, een extreem gewelddadige groep Landwachters. In korte tijd wordt de groep berucht vanwege haar hardhandige optreden, martelpraktijken en zelfs executies. Het tekent de sfeer aan het einde van de oorlog, waarin NSB-ers samen met de Duitse bezetter alles op alles zetten om nog zoveel mogelijk schade toe te brengen aan wat zij ‘terroristen’ noemen: verzetsmensen en onderduikers. Andere Tijden volgt het spoor van de Bloedgroep en treft in Drenthe nabestaanden van slachtoffers.

In de donkere dagen voor kerstmis 1942 reed er in het doorgangskamp Westerbork 's avonds opeens een flinke rij glanzende automobielen naar binnen: topfunctionarissen van het nazi-regime in Nederland kwamen naar de Drentse hei om daar het Joelfeest te vieren, met exclusief eten, veel drank en bediening door kampbewoners. Andere Tijden sprak met joodse overlevenden over kerstmis in het kamp.

De zomer van 1945. De oorlog is net voorbij. Een paar honderd Rotterdammers wordt door gewapende mannen van de Binnenlandse Strijdkrachten van hun bed gelicht en in Canadese legertrucks geladen. Zo’n 40 Rotterdamse gezinnen zijn door hun gemeente bestempeld tot asocialen. In het geheim worden ze afgevoerd naar heropvoedingskampen in Drenthe.

Terwijl Groningen beeft en voornamelijk boos is op de NAM, is het bedrijf in het Drentse Schoonebeek een graag geziene gast. Eind jaren veertig streek de NAM in Schoonebeek neer en veranderde het arme plattelandsdorp in een van de rijkste gemeenten van Nederland. Het bedrijf bracht werkgelegenheid, vertier, wegen maar vooral geld.

Vanaf de jaren vijftig wordt de verzorging van de wieg tot het graf in Nederland de norm. De overheid financiert steeds meer voorzieningen die het welzijn van de burgers moeten bevorderen, de verzorgingsstaat krijgt vorm. Dat geldt ook voor de gezinszorg. Maar al in de jaren zeventig zet de verzakelijking in, hulp voor iedereen blijkt onbetaalbaar. De gezinsverzorgsters komen in opstand tegen de bezuinigingen die ook hen treffen.

Werk in overvloed, prachtige woonwijken en internationale belangstelling. Emmen in de jaren ’50 en ’60 bloeide en groeide, men sprak over ‘het wonder Emmen’. In de jaren ’20 stond de regio Zuidoost Drenthe nog onder financieel toezicht van het Rijk vanwege het instorten van de veenindustrie en de daarbij behorende werkloosheid. Maar na de oorlog voltrok zich een wonder en in korte tijd ontwikkelde Emmen zich van boerendorp tot bruisend middelpunt van Noord Nederland.

De traditionele Nacht van Assen, voorafgaand aan de TT, trok eind jaren zestig jaarlijks duizenden jongeren uit het hele land. Aan de vooravond van de motorraces bevolkten zij de stad, dronken veel en belaagden de bevolking en politie. Ook zonder Facebook en Twitter wisten de jongeren dat het in Assen spannend was. De jeugd nam jarenlang de stad over en niemand wist wat te doen. De politie ontbeerde het aan ervaring en trad met veel geweld op. Elk jaar weer werd er flink gevochten totdat in 1973 de overheid eindelijk grip kreeg op de relschoppers. Andere Tijden over verveling onder de jeugd, bier, geweld en striptease.

Vrijwel de gehele wereldtop bezoekt de conferenties waar wordt gepraat over de beveiliging tegen nucleaire wapens en terrorisme. Andere Tijden ging terug naar de tijd dat de wereld nog overzichtelijk was. Met één vijand waartegen het kernwapen beschermde, maar ook beschermd moest worden.

Een demissionair kabinet, een daad van terreur en een lamgeslagen verkiezingscampagne: we maakten het al eens eerder mee. Vijfentwintig jaar geleden moest Nederland naar de stembus terwijl in Drenthe een dubbele gijzelingsactie gaande was. De opkomst was ongekend, de uitslag verrassend.