Feminisme

Grijze Muizen, Vreedzame Kenaus, Verklede Typistes, Officiersmatrassen. Bijna meer nog dan tegen de vijand, moesten vrouwelijke militairen vechten tegen vooroordelen over hun aanwezigheid in de krijgsmacht. Dat begint al voordat de eerste vrouwen in Nederland daadwerkelijk tot het leger toetreden. Het is dan 1944.

Seks voor het huwelijk - tot ver in de jaren zestig een absoluut taboe. Maar taboe of niet, we deden er aan en waarschijnlijk niet veel minder vaak dan nu. Het was de tijd vóór de sexuele revolutie, vóór het grootschalig gebruik van anti-conceptie, vóór de eerste BOM-moeders en vóór de legalisering van abortus. Het was de tijd waarin een ongetrouwd meisje 'het' niet deed.

Nu de Christen Unie in het kabinet zit, is de abortuswet terug in het publieke debat. Maar ooit was er helemaal geen wet, en was abortus het werkterrein van schimmige zakkenvullers in achterafstraatjes en van idealistische artsen die de gevangenis riskeerden. Andere Tijden over het breinaaldtijdperk.

Het vrouwenvoetbal kwam in Nederland aarzelend op gang. De bakermat ligt, verrassend genoeg, in het Zeeuwse Kapelle waar in 1968 de Eerste Zeeuwse Dames Voetbal Vereniging het licht zag. Vanuit het hele land reisden vrouwen en meisjes af naar Zeeland om te kunnen voetballen. De KNVB zag weinig in de nieuwe ontwikkeling en hield aanvankelijk de boot af. Er ontstond een ‘wilde’ bond van vrouwen met een eigen Oranje-team. 

Ze wilden hetzelfde loon en dezelfde rechten als de mannen. Toen de directie van de sigarenfabriek Champ Clark in het Groningse Nieuwe Pekela dat weigerde, legden de vrouwen het werk neer. De allereerste wilde vrouwenstaking voor gelijke rechten brak uit, zonder steun van de vakbond. Maar de meisjes zetten door en bleven actievoeren met steun uit onverwachte hoek. De strijd voor gelijke beloning in 1969 in Andere Tijden.

Veertig jaar geleden, begin 1970, was het er plotseling. Dolle Mina, de ludieke, sexy doorbraak van de vrouwenbeweging. Met een klein geheim achter de schermen, want de aanzet werd gegeven door drie... mannen. En hun vriendinnen, dat wel. De Dolle Mina's van het eerste uur in Andere Tijden.

In Nijmegen bestormden vrouwen in 1980 de seksbioscoop 'Le Paris', om te protesteren tegen porno. Andere Tijden over de vrouwenbeweging, die in opstand kwam tegen de seksualisering van de samenleving. 'Vrouwen tegen porno' is de laatste aflevering van dit seizoen.

Dertig jaar geleden gingen ze langdurig in staking, omdat ze minder verdienden dan hun mannelijke collega's: de vrouwen van Optilon, een ritssluitingenfabriek in Winschoten. Ze hielden vol, en ze wonnen er de Libelle Emancipatieprijs mee.

Een revolutie in het Noord-Hollandse dorpje Middenmeer op onderwijsgebied. In 1975 startte daar de eerste moedermavo en meer dan honderd vrouwen gingen terug naar de schoolbanken. Vrouwen die als vijftien- of zestienjarige van school waren gegaan zagen nu hun kans schoon. Andere Tijden ging terug naar de eerste moedermavo, die zo succesvol was dat er binnen een jaar overal moedermavo’s ontstonden.

Hoe vier feministen eind jaren '70 besloten dat ze geen mannen meer nodig hadden en in het gekraakte Amsterdamse Handelsbladgebouw de keuken, de klerenkast en de slaapkamer met elkaar deelden: De Keizerinnen. Een vol jaar woonden ze met elkaar samen en de vijfentwintig jaar daarna zagen of spraken ze elkaar niet. Andere Tijden bracht ze weer bij elkaar.

Veertig jaar geleden kwam hij op de markt als de bevrijder van de vrouw: de pil. Vanaf nu zou ze haar seksleven definitief zelf bepalen, was de verwachting. Of dat een beetje gelukt is? Andere Tijden bericht over trutten en vrije vrouwen, en over artsen die nodig voorgelicht moesten worden.

Run, Pat, Run! Met die leus moedigden verschillende groeperingen Congreslid Patricia Schroeder aan zich in 1988 verkiesbaar te stellen voor het presidentschap van Amerika. Ze stortte zich op het avontuur. Maar na een verkennende campagne maakte Schroeder tijdens een emotionele toespraak huilend bekend dat ze het toch niet zag zitten.