Leven in de DDR

Kinderen in de DDR groeiden op in een wereld vol propaganda en leugens. School was er niet voor de ontwikkeling van het individu maar om je te kneden in het collectief. Kritische vragen mochten niet worden gesteld. En wie een carrière wilde, liep al jong achter de vlag van de Partij. Andere Tijden over de hersenspoeling van de Jeugd achter de Muur.

Wegens auteursrechten is deze aflevering helaas niet online beschikbaar. Excuses voor het ongemak.

Op 17 juni 1953 rollen Russische tanks door de straten van Oost-Berlijn. Wat begint als een arbeidersconflict in de bouw leidt tot een opstand van DDR-burgers tegen hun eigen regering. De roep om meer vrijheid en democratie wordt door het Sovjetleger bloedig neergeslagen. Het Westen staat erbij en kijkt er naar.

Hij stond niet op de kaart want officieel bestond hij niet: de Stasi-gevangenis in Oost-Berlijn. Andere Tijden over een geheime DDR geschiedenis.

De Duitse Democratische Republiek (DDR) omringt de westerse sectoren van Berlijn. En vlak voor dat Westerse eiland, ligt een nog kleiner eilandje: Steinstücken. Beetje bij beetje raakt het dorpje verder ommuurd en afgesloten.

Ze zochten contact met het communistische Oost-Duitsland en knepen een oogje toe. Wat zagen ze en wat wilden ze niet zien? Andere Tijden, in de Week van de Democratie, over principes en idealisme van de Vereniging Nederland-DDR.

Eén keer slechts hebben Oost- en West Duitsland tegen elkaar gevoetbald, op het WK van '74. Er gingen 1500 streng geselecteerde supporters mee naar Hamburg, onder wie 150 Stasi-spionnen. In Andere Tijden de geheimen van Aktion Leder, en andere ongelooflijke verhalen uit het DDR-voetbal.

In de zomer van 1989 vluchten duizenden Oost-Duitsers, met en zonder gezin, naar de West-Duitse ambassades van Boedapest en Praag in een wanhopige poging het vrije Westen te bereiken. Eén van die vluchtelingen is Christian Burger. In juni 1989 rent hij de ambassade in Praag binnen en zegt: “Ik ben Christian Burger, ik kom uit de DDR, ik ga hier niet meer weg en wil niet meer terug naar de DDR.” Naast de onderdrukking is het ook de economische malaise die vele DDR burgers doet besluiten hun land de rug toe te keren.

Aan het einde van de zomer van 1989 zijn duizenden Oost-Duitse vluchtelingen in de West-Duitse ambassade van Praag nog steeds onzeker over hun toekomst. Kunnen ze naar het Westen en wanneer? De spanning in de ambassade loopt hoog op. Achter de schermen spelen de bestuurders van beide Duitslanden een diplomatiek steekspel met een hoge inzet. De uitkomst daarvan zal niet alleen het leven van de duizenden DDR vluchtelingen veranderen, maar ook het gezicht van de wereld.

Twintig jaar geleden viel de muur, maar veel Oost-Duitsers namen al veel eerder afscheid van de DDR. Alleen wie zich openlijk uitsprak of probeerde te vluchten waagde zijn leven. Andere Tijden over moed en twijfel achter de muur. 

Op 3 oktober 1990 was het zover. Na meer dan 40 jaar van bittere deling vormden BRD en DDR weer één Duitsland. Met een plechtig feest voor de Rijksdag werd de Hereniging gevierd. Maar eigenlijk is hereniging een misleidend woord, de DDR werd min of meer ‘overgenomen’ door West-Duitsland. De communistische heilstaat was domweg mislukt, zo maakten beelden van de krakkemikkige wegen, smerige steden en lege winkels duidelijk. En hét symbool voor de ondergang van het socialisme werd een knullige, in 1990 volstrekt achterhaalde auto: de Trabant.